વારંવાર મોબાઇલ ચેક ન કરે તો 70 ટકાને અશાંતિનો, લાઇક-કમેન્ટ નહીં મેળવનારા 77 ટકાને એકલા હોવાનો અનુભવ: મનોવિજ્ઞાન ભવનનો ચોંકાવનારો રિપોર્ટ

પરીક્ષાઓ જ્યારે નજીક આવે છે ત્યારે વાલીઓ અને વિદ્યાર્થીઓએ પોપકોર્ન બ્રેઇન વિશે જાણવું જરૂૂરી છે. વિદ્યાર્થીઓ પણ એક જગ્યાએ જ્યારે ધ્યાન કેન્દ્રિત નથી કરી શકતા, વારંવાર સ્ક્રીન સમય વધવો, એક વિષયથી બીજા વિષય પર જતું રહેવું, વાંચતા વાંચતા પણ મોબાઈલ વિશે વિચારી મોબાઈલ ચેક કરતા રહેવું પોપકોર્ન બ્રેઇન નજીક લઈ જાય છે.

ઘણી વખત આપણે જોઈએ છીએ કે વ્યક્તિ એક સમયે એક વસ્તુથી તરત બીજી વસ્તુ તરફ ભટકી જાય છે. વારંવાર ફોન ચેક કરવો, એક રિલ્સ કે વિડીયો પૂર્ણ ન થયો હોય ત્યાં સ્ક્રોલ કરીને બીજો વિડીયો જોવો, સતત અસ્થિર વિચારો આ બધા પોપકોર્ન બ્રેઇનના લક્ષણો છે. આ અંગે મનોવિજ્ઞાન ભવનની વિદ્યાર્થીનીઓ દેસાઈ ઉન્નતિ, ગડારા બંસી અને વિંઝુડા રીંકલે ડો. ધારા આર. દોશીના માર્ગદર્શન માં 1364 લોકો પર સર્વે કરી પોપકોર્ન બ્રેઇન વિશે સર્વે કરી માહિતી એકત્રિત કરી.

પોપકોર્ન બ્રેઈન એક એવી માનસિક સ્થિતિ છે જેમાં એક પછી એક ઝડપથી વિચારો મગજમાં આવે છે.તેના પ્રતિકૂળ પરિણામો એ છે કે મગજ કોઈ પણ એક વિચાર પર સ્થિર રહી શકતું નથી. આ તે જ રીતે થાય છે જેમ રાંધવામાં આવે ત્યારે પોપકોર્નના દાણા ફૂટે છે.જ્યાં તે ડિજિટલ ટેકનોલોજી, ગેજેટ્સ, અને વારંવાર બદલાતા ડેટાની ટેવાઈ જવાથી ઊંડા અને મક્કમ વિચારો કરવા અસમર્થ થઈ જાય છે. આનાથી આપણા મગજ માટે એક સમયે એક વસ્તુ ઉપર ઘ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ બને છે. મનની આ સ્થિતિ આપણી ઉત્પાદકતા અને સર્જનાત્મકતાને ખરાબ રીતે અસર કરે છે.

સરર્વેમાં બહાર આવેલા કારણો

61.2% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ પોતાનો ફોન વારંવાર તપાસે છે.
74.5% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ કોઈ કામ કે પ્રવૃત્તિમાં હોય ત્યારે વચ્ચે સતત સ્ક્રોલિંગ કરે છે.
56.9% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ પોતાના મોબાઈલમાં નોટીફિકેશન આવતા જ તેને જોવા તત્પર થઈ જાય છે.
61.8% લોકોએ કહ્યું કે તેઓને કોઈ કાર્યમાં એકાગ્ર થવામાં મુશ્કેલી અનુભવાય છે.
70.6% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ વારંવાર મોબાઈલ ચેક ન કરે તો અશાંતિનો અનુભવ કરે છે.
56.9% લોકોએ કહ્યું કે જયારે તેઓ મોબાઈલનો ઉપયોગ કરતા હોય ત્યારે અન્ય કાર્ય કરવાની ઈચ્છા થતી નથી.
74% લોકોએ કહ્યું કે નવી માહિતી મેળવવા માટે તેઓ સૌ પ્રથમ મોબાઈલનો જ વિકલ્પ પસંદ કરે છે.
70.2% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ 1 કલાકમાં વારંવાર પોતાનો મોબાઈલ ચેક કરે છે.
80.1% લોકોએ કહ્યું કે મોબાઈલમાં નોટીફિકેશન આવ્યા બાદ જો તરત જ ચેક ન કરો તો તેમને બેચેની અનુભવાય છે.
61.6% લોકોએ કહ્યું કે દિવસ દરમ્યાન મોબાઇલનો વધુ ઉપયોગ એ રાતની ઉંઘમાં વિક્ષેપ ઉભો કરે છે.
57.1% લોકોએ કહ્યું કે વધારે મોબાઈલના ઉપયોગના કારણે તેમની યાદશક્તિમાં ઘટાડો થાય છે.
77.4% લોકોએ કહ્યું કે લાઈક અને કમેન્ટ ન મળે તો નિરાશા અને એકલતાની ભાવના અનુભવાય છે.
51.9% લોકોએ કહ્યું કે જરૂૂરતથી વધારે એક્ટિવ રહેવાના કારણે મગજમાં હંમેશા થાકનો અનુભવ થાય છે
63.3% લોકોએ કહ્યું કે મોબાઈલનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાથી નવા વિચારો કરવામાં અસમર્થતા અનુભવાય છે.
59.2% લોકોએ કહ્યું કે વારંવાર મૂડ સ્વિંગ્સની સમસ્યાઓથી તેઓ પરેશાન છે.
56.6% લોકોએ કહ્યું કે તેમનું મન એકથી બીજા – બીજાથી ત્રીજા વિચાર તરફ બદલાયા કરે છે.
82.1% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ મનપસંદ કાર્ય કરતા હોય અને વચ્ચે નોટીફિકેશન આવતા તેઓનના મૂળ કાર્યને ભૂલી જાય છે.
54.6 % લોકોએ કહ્યું કે તેમને લાગે છે કે મોબાઈલમાં પસાર કરેલ સમય એ તેમના માટેનો સમય હતો.
86.4% લોકોએ કહ્યું કે સમય મર્યાદાથી વધારે મોબાઈલનો ઉપયોગ કરવો એ અયોગ્ય છે.

શું તમે દરરોજ એક્સરસાઇઝ કરો છો છતાં પણ વજન ઘટતું નથી? વજન ઘટાડવું માત્ર એક્સરસાઈઝ ઉપર આધાર રાખતું નથી. જો એક્સરસાઈઝ પછી પણ તમે ઈચ્છિત પરિણામ નહીં મેળવતા હોવ, તો તે પાછળ અનેક કારણો હોઈ શકે છે. ચાલો, તેને વિગતવાર સમજીએ અને તેના ઉકેલો જાણીએ.

એક્સરસાઈઝ પછી વજન ઘટતું ન હોવા પાછળના મુખ્ય કારણો

-સંતુલન આહારની ખામી:
એક્સરસાઈઝ બાદ જે ખોરાકમાં વધુ કેલરી હોય તો તે વજન ઘટાડવાની પ્રક્રિયા રોકી દે છે. એટલે હંમેશા ખોરાક ને સંતુલિત રીતે ખાવો. ચરબીવાળા અથવા કેલરીથી ભરપૂર ખોરાક , જો કે તે આરોગ્યપ્રદ લાગતા હોય પણ મર્યાદાથી વધુ ખાવાથી વજન ઘટતું નથી.

• મેટાબોલિઝમ ધીમું હોવું:
  મોટાભાગના લોકોની શરીરના મેટાબોલિઝમની ગતિ ધીમી હોય છે. ઉંમર, આહાર અને જીવનશૈલીનો મેટાબોલિઝમ પર સીધો અસર થાય છે. જેથી ગમે તેટલી કસરત કરવા છતાં વજન ઘટતું નથી.
• એક જ પ્રકારની કસરત
  સતત એક જ પ્રકારની કસરત કરવી. દૈનિક કાર્યપ્રણાલી માટે નવીનતા ન લાવવાથી શરીર એક જ મર્યાદાએ અટકી જાય છે. દરરોજ કસરત માં વિવિધતા લાવી જોઈએ.
• હોર્મોનલ અસંતુલન:
  થાઈરોઇડ, ડાયાબિટીસ અથવા ઙઈઘજ જેવી હોર્મોનલ સમસ્યાઓ વજન ઘટાડવાની પ્રક્રિયાને ધીમી બનાવે છે.
• નિંદ્રાનો અભાવ:
  ઊંઘની કમી કારણે કોર્ટિસોલ (તાણ હોર્મોન) વધે છે, જે વજન વધારવા માટે જવાબદાર છે. એટલે પૂરતી ઊંઘ લેવી જરૂૂરી છે.
• ઓછી ઇન્ટેન્સિટી કસરત:
  જો કસરત થોડીક સમય માટે હોય અથવા ઓછા પ્રભાવી સ્તરે હોય, તો તે શરીર પર પૂરતો અસર પાડતી નથી.
• માનસિક તાણ અને તણાવ:
  તણાવમાંથી શરીર વધુ કોર્ટિસોલ ઉત્પન્ન કરે છે, જે વજન વધારવા માટે જવાબદાર છે. એટલે માનસિક તાણ પણ શરીર માં વજન વધારવા માટે નું પરિબળ છે.
• વજન ઘટાડવા માટેના ઉપાયો અને સચોટ રીતો
• 
  વજન ઘટાડવું એક પ્રક્રિયા છે. દિનચર્યા માટે યોગ્ય આહાર, કસરત અને મનોવૃત્તિ પ્રબળ હોવી જરૂૂરી છે.
  સપ્રમાણમાં આહાર લેવો
• 
  ખાવાનો સમય દર 2-3 કલાકે થોડું ખાઓ. આહાર સંતુલિત હોવો જોઈએ. જેથી વજન વધે નહિ.
• પ્રોટીન અને ફાઈબર પર ધ્યાન આપો
• 
  તુલનામૂલક લાંબા સમય સુધી તમારું પેટ ભરેલું રહે તેવા આહાર લેવો જોઈએ. અલગ અલગ પ્રકાર ની દાળ, લીલા શાકભાજી, કઠોળ, ફાળોનો સમાવેશ કરો.
• 
  ચરબીમાં ઘટાડો: ટ્રાંસ ફેટ્સ અને આલ્કોહોલ ટાળો. ચા, કોફી અને ઠંડા પીણા પીવાનું ટાળો. વધારે પડતી મીઠાઈ, અને ગળ્યું ખાવાનું ટાળો જેથી શરીર ની ચરબી માં ઘટાડો થશે.
• 
  પાણી પૂરતું પીવો: પાણી ને ફેટ કટર (રફિં ભીિિંંયિ) કહેવામાં આવે છે. દરરોજ ઓછામાં ઓછા 2-3 લિટર પાણી પીવું.
• કસરતમાં પરિવર્તન લાવો:
  કાર્ડિયો સાથે સ્ટ્રેન્થ ટ્રેનિંગ: માત્ર દોડવું કે ચાલવું પૂરતું નથી. મસલ્સ બિલ્ડ કરવા માટે વજન ઉઠાવવી અથવા બોડી વેટ એક્સરસાઈઝ જરૂૂરી છે. યોગા અને પ્રાણાયામ નો પણ કસરત માં સમાવેશ કરો.
  હાઈ-ઇન્ટેન્સિટી વર્કઆઉટ (ઇંઈંઈંઝ):આ શોર્ટ બટ ઇન્ટેન્સ એક્સરસાઈઝ સરળ રીતે કેલરી બર્ન કરવા માટે પ્રભાવશાળી છે.
• 
  મેડિકલ ચેકઅપ કરાવો: જો તમારું વજન ઘટી નથી રહ્યું અને તમે બધું કરી રહ્યા છો, તો થાઈરોઇડ કે અન્ય મેડિકલ સમસ્યાની તપાસ કરાવો.
• કોર્ટિસોલ ઘટાડવા માટે ધ્યાન આપો
  તણાવ ઘટાડવા માટે યોગ, પ્રાણાયામ અથવા મેડિટેશન કરવું.ડાયેટિશિયન અથવા ફિટનેસ નિષ્ણાતની સલાહ લો:
• 
  તમારી જાતને માફક ના આવે એવું ડાયેટ કે કસરત ન કરવી. એક્સપર્ટના માર્ગદર્શન હેઠળ પ્લાન બનાવવો.
  ટાઈમ ટેબલ બનાવો: રેગ્યુલર રુટિન તમારા શારીરિક તંત્રને સ્થિર રાખે છે.
• માત્ર સ્કેલ પર ધ્યાન ન આપો: શરીરના માપમાં થયેલા ફેરફાર પણ મહત્વના છે.
• ફળ અને ડ્રાય ફ્રુટ સાથે પ્રોટીન શેક ઉમેરો: આ કેલરી કંટ્રોલ કરવામાં મદદ કરે છે.
  એકસરસાઈઝ સફળતાનું માત્ર એક ભાગ છે. શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે તે સાથે જ સંતુલન આહાર, પૂરતી ઊંઘ અને માનસિક શાંતિ જાળવવી જરૂૂરી છે. થોડું ધીરજ રાખો અને નિયમિતતા જાળવશો, તો ચોક્કસ અસર જોવા મળશે.

ચક્કર આવવા કે પછી માથુ ઘુમવું આ એક સામાન્ય સમસ્યા છે. જે લગભગ દરેકને ક્યારેકને ક્યારેક તો થાય જ છે. અથવા થતી હોય છે. પરંતુ જો તમને વારંવાર ચક્કર આવે છે તો તમારે સાવધાન થઈ જવું જોઈએ. કારણ કે આ એક ગંભીર બિમારીનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.

આપણા શરીર ની બેલેન્સ મીકેનીઝમ મુખ્યત્વે બે સ્થળે થી ઓપરેટ થાય છે.એક તો આપણા કાન ના અંદર ના ભાગથી અને બીજું બ્રેઈન ના સેરેબેલમ કરી ને એક ભાગથી એટલે સાદી ભાષા માં કહું તો આપણા નાના મગજ થી થાય છે.

એટલે કાનની તકલીફ ને કારણે ચક્કર આવે છે કે મગજ ની કોઈ તકલીફ ને કારણે એના આધારે ચક્કર ને બે ભાગ માં વિભાજીત કરાય છે.

મધ્ય કાનમા સોજો આવે એટલે ત્યાં રહેલા ત્રણ હાડકા હોય છે જેની પર શરીરનું બેલેન્સ રાખવાની જવાબદારી છે તેમાં ગરબડ થાય અને ચક્કર આવે

શરીરનું સમતોલપણું જળવાય નહીં તેને પવર્ટીગોથ કહેવાય.શરીરની કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં સુતા હો, બેઠા હો, ચાલતા હો, ઊભા હો ત્યારે શરીરનું સમતોલપણું જળવાય નહીં ત્યારે તમને ચક્કર આવે, તમારી આજુબાજુની વસ્તુઓ ફરતી દેખાય થોડા વખત પછી આ જતું પણ રહે. ચાલતા હો કે ઊભા હો તો બેસી જવું પડે. આને ‘વર્ટીગો’ કહેવાય આને સામાન્ય ભાષામાં ‘મગજ ખાલી થઇ ગયું’, ‘અંધારા આવ્યા’, ‘તમ્મર આવ્યા’ ‘ચક્કર આવ્યા’, ‘ગોળ ગોળ ફરતું હોય તેવું લાગવું’, ‘હમણાં પડી જવાશે એવું લાગવું’ આવી બધી રીતે ઓળખાય.

વર્ટિગો ઉદ્દભવવાનાં અન્ય કારણોમાં સ્ટ્રેસ, તાણ, ચિંતા, તમાકુ-આલ્કોહોલનો અતિરેક, ગેસનું ઊર્ધ્વગમન, દવાઓની આડઅસર, અપૂરતું પોષણ, નબળાઇ, માઇગ્રેન, હાઇ બી.પી. કે લો-બ્લડસુગરનો સમાવેશ થઇ શકે. વ્યક્તિને ઘણી વખત પોતે જમીન તરફ ખેંચાતો હોવાની અનુભૂતિ થાય છે. સાથોસાથ ઊલટી-ઊબકા, પેટમાં લોચા વળે અને માથું ભારે લાગતું હોવાની ફરિયાદ જોવા મળે છે. આ સમયે આંખો બંધ કરવાથી રાહત મળે છે પરંતુ આંખો ખોલ્યાં પછી ફરીથી ચક્કર આવવાનું ચાલુ થઇ જાય છે.

વર્ટિગોના વારંવારના હુમલાથી વ્યક્તિને તાણ-હતાશા, આત્મવિશ્વાસનો અભાવ, યાદશક્તિ, એકાગ્રતા અને વિચારશક્તિ ઉપર વપિરીત અસર થાય છે.

વર્ટિગોના હુમલા સમયે અચાનક જ આંચકાથી શારીરિક સ્થિતિમાં ફેરફાર ન કરવો, અવાજનો ટોન ધીમો રાખવો, કસરત કરવી જેથી મગજને પૂરતું લોહી મળતું રહે. સૂતી વખતે મસ્તક નીચે ઓશીકું ન રાખવું, આહારમાં નમકનું પ્રમાણ ઘટાડવું, હકારાત્મક વિચારસરણી રાખી તાણ અને ટેન્શનથી દૂર રહેવું.

વર્ટિગોથી પીડાતા વ્યક્તિને ચક્કર આવવાની સાથે-સાથે વોમિટિંગ થવી, સંભળાવવાનું ઓછું થઈ જવું અને બોડીનું બેલેન્સ ન રહેવું જેવી સમસ્યાઓ થાય છે. માઇગ્રેન, માથામાં ઇજા થવી, નર્વસ સિસ્ટમ અને મગજમાં પરેશાની થવી, દવાઓની આડઅસર જેવા અનેક કારણો વર્ટિગો માટે જવાબદાર છે. વર્ટિગોને ઠીક કરવા માટે તમે કેટલાક ઘરેલૂ ઉપાયો કરી શકો છો.

• આદું
  આદું મગજમાં બ્લડ સર્ક્યુલેશન વધારી દે છે, જેનાથી મોશન સિકનેસ અને માઇગ્રેન જેવી સમસ્યાઓ નથી થતી. ડોક્ટરની સલાહ મુજબ તેનું સેવન કરી શકો છો. તેના માટે આદુંને પાણીમાં ઉકાળીને ગાળી લો. તેમાં મધ મિક્સ કરીને ચાની જેમ થોડા સપ્તાહ સુધી પીવો. આ સિવાય તમે દરરોજ આદુંનો એક નાનકડો કટકો ચાવી પણ શકો છો.
• આખા ધાણા
  ધાણા વર્ટિગોને ઠીક કરવાની એક પ્રાચીન આયુર્વેદિક ઔષધિ છે. એક કપ પાણીમાં એક ચમચી ધાણા અને એક ચમચી આમળાનો પાઉડર આખી રાત પલાળીને રાખી મૂકો. બીજા દિવસે સવારે તેને ગાળીને તેમાં મધ મિક્સ કરીને પીવો.
• એલચી
  એલચીમાં આદુંની જેમ જ વર્ટિગોને ઠીક કરવાના ગુણ છે. તેના માટે 2 ચમચા તલનું તેલ ગરમ કરો તેમાં અડધી ચમચી એલચી અને તજનો પાઉડર મિક્સ કરી ગરમ કરો. આ તેલથી માથા અને ગરદન પર માલિશ કરો અને આખી રાત રહેવા દો. આ તમે દિવસ દરમિયાન અનેક વખત કરી શકો છો.
• મસાજ થેરાપી
  માલિશ કરવાથી બ્લડ સર્ક્યુલેશન વધે છે, જેનાથી નસોને આરામ મળે છે. તેમજ ચક્કર આવવા અને વોમિટિંગ જેવી સમસ્યા નથી થતી. એટલે એરોમેટિક તેલની મદદથી માથા અને ગરદનની આજુબાજુ સર્ક્યુલેશન મોશનમાં માલિશ કરવાથી ફાયદો મળે છે.
• 
  આ તમામ ઘરેલૂ ઉપાયોને અપનાવીને તમે વર્ટિગોની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવી શકો છો, પરંતુ જો સમસ્યા વધુ ગંભીર હોય તો તરત ડોક્ટરની સલાહ લો.ડોકટરને સલાહ પ્રમાણે દવા લેવી. હોમિયોપેથીક અને આયુર્વેદિકમાં પણ વર્ટીગોનો ઈલાજ થાય છે.