ધાર્મિક
તણખા સાથે સ્નાન કરવાની પરંપરા, પાકના લગ્ન અને પથ્થરમારો,જાણો ભારતમાં દિવાળીના રસપ્રદ રિવાજો
દેશભરમાં દિવાળીને લઈને ભારે ઉત્સાહ જોવા મળી રહ્યો છે. શહેરના ચોરસ અને આંતરછેદ, ઘરો અને આંગણા બધાને ઇલેક્ટ્રિક લાઇટથી પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. ભગવાન રામ જ્યારે 14 વર્ષના વનવાસ બાદ સ્વદેશ પરત ફર્યા ત્યારે અયોધ્યામાં જે ખુશીનો માહોલ છવાયેલો જોવા મળી રહ્યો છે. વિવિધ રાજ્યોની વિવિધ સંસ્કૃતિઓ અને માન્યતાઓ અનુસાર, દિવાળી ઘણી જગ્યાએ અલગ-અલગ રિવાજો સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
પૂર્વ ભારતમાં કાલી પૂજાનું આયોજન
જ્યારે દેશભરમાં કાર્તિકના નવા ચંદ્રના દિવસે દિવાળી પર દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે, ત્યારે પૂર્વ ભારતમાં, ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા અને આસામમાં દેવી કાલીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેને શ્યામા પૂજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે અને તે દુર્ગા પૂજા પછી પૂર્વ ભારતનો બીજો સૌથી પ્રખ્યાત તહેવાર છે. કાલી પૂજા દુષ્ટતા અથવા રાક્ષસોથી મુક્તિ મેળવવા અને સુખ, આરોગ્ય, સંપત્તિ અને સમૃદ્ધિ લાવવા માટે કરવામાં આવે છે. કાલી પૂજા સંપૂર્ણ વિધિ સાથે રાત્રે લાલ ફૂલોથી કરવામાં આવે છે.
ઓડિશામાં લોકો કૌરિયા કાઠી નામની પરંપરાને પણ અનુસરે છે, જેમાં તેઓ તેમના પૂર્વજોનું સન્માન કરે છે. આ ઘટનામાં, લોકો શણની ડાળીઓને બાળીને આગ બનાવે છે, જે તેમના પૂર્વજોને બોલાવવાનો સંકેત માનવામાં આવે છે. લોકો તેમના દિવંગત પૂર્વજો પાસેથી આશીર્વાદ માંગે છે
એકબીજા પર ફટાકડા ફેંકો
ગુજરાતના પંચમહાલ સ્થિત વેજલપુર ગામમાં એક અનોખી પરંપરા છે. વર્ષોથી દિવાળી પર ફટાકડા ફોડીને એકબીજા પર પાણી વરસાવવાની પરંપરા છે. લોકો ફટાકડા ફોડીને એકબીજા તરફ ફેંકે છે. ગુજરાતના નર્મદા અને ભરૂચ જિલ્લામાં રહેતા આદિવાસી સમુદાયના લોકો આ તહેવારને સારા સ્વાસ્થ્યની નિશાની માને છે. તેઓ આ તહેવાર 15 દિવસ સુધી ઉજવે છે અને આ દરમિયાન હર્બલ લાકડું બાળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આવા સ્વાસ્થ્યવર્ધક લાકડા સળગાવવાથી નીકળતો ધુમાડો તેમનું સ્વાસ્થ્ય સારું રાખે છે.
કાજલ માટે આખી રાત દીવો સળગાવતો
ઉત્તર ભારતના ઘરોમાં, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સતત તેલનો દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે. કાજલ તેના પર વાસણ મૂકીને તૈયાર કરવામાં આવે છે અને દિવાળીની રાત્રે આખો પરિવાર સૂકી કાજલ લગાવે છે. સાથે જ ગુજરાતમાં પણ આખી રાત ઘીના દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે. આમાંથી તૈયાર થયેલી કાજલ ખાસ કરીને મહિલાઓ વાપરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પરંપરાનું પાલન કરવાથી ઘરમાં સમૃદ્ધિ આવે છે અને આંખો સ્વસ્થ રહે છે.
લોકો વાછરડાને શણગારે છે અને પોતાની જાત પર દોડે છે
દિવાળીના બીજા દિવસે સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં ગોવર્ધન પૂજા કરવામાં આવે છે. મધ્યપ્રદેશના ઉજ્જૈન જિલ્લામાં સ્થિત બિદવડ ગામમાં તેનું એક અલગ જ મહત્વ છે. લોકો તેમના વાછરડાને શણગારે છે. પછી તેઓ જમીન પર સૂઈ જાય છે અને આ વાછરડાઓને પોતાની ઉપરથી પસાર થવા માટે છોડી દે છે. આ પહેલા લોકો પાંચ દિવસ ઉપવાસ રાખે છે. આ વિધિના સાક્ષી બનવા માટે આખું ગામ એકત્ર થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કરવાથી ભગવાન પ્રસન્ન થાય છે અને સુખ આપે છે.
હિમાચલ પ્રદેશમાં પથ્થરનો મેળો
દિવાળી પછી, હિમાચલ પ્રદેશના ધામીમાં પથ્થરબાજીનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેને પથ્થર કા મેળો કહેવામાં આવે છે. દર વર્ષે દિવાળી પછી સ્થાનિક લોકો બે જૂથમાં ભેગા થાય છે અને એકબીજા પર પથ્થર ફેંકે છે. પથ્થરમારાને કારણે થયેલા ઘામાંથી નીકળતું લોહી નજીકના મંદિરમાં મા કાલી ની મૂર્તિ પર લગાવવામાં આવે છે. ધામીમાં એવી માન્યતા છે કે અગાઉ માતા કાલી માટે માનવ બલિદાન આપવામાં આવ્યા હતા. જો કે, એક સ્થાનિક રાજાએ તેનો અંત લાવ્યો અને ત્યારથી પથ્થરમારો થવા લાગ્યો.
ગોવામાં નરકાસુર દહન
રોશનીનો આ તહેવાર ગોવામાં ખૂબ જ અનોખી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. ગોવામાં દિવાળીને નરકાસુર ચતુર્દશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, નરક ગોવાના ક્રૂર રાજા હતા, જેની પાસે અલૌકિક શક્તિઓ હતી. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ વહેલી સવારે નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો. દિવાળી પર, ગોવાના લોકો ફટાકડા, કાગળ અને લાકડામાંથી નરકાસુનનું પૂતળું તૈયાર કરે છે. આ પૂતળાઓની પરેડ રસ્તાઓ પર કાઢવામાં આવે છે. પછી દિવાળીની સાંજે તેમને બાળવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં પણ દિવાળીને નરકાસુરના વધના પ્રતીક તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
ધાર્મિક
ભૂલથી પણ તુલસી પાસે ન રાખો આ વસ્તુઓ, નહીંતર થઈ શકે છે અણધાર્યું નુકસાન
હિંદુ ધર્મમાં તુલસીના છોડનું વિશેષ મહત્વ છે. માન્યતાઓ અનુસાર તુલસી ભગવાન વિષ્ણુને ખૂબ જ પ્રિય છે. આ ઉપરાંત તેને દેવી લક્ષ્મીનો વાસ પણ માનવામાં આવે છે. ઘરમાં તુલસીનો છોડ લગાવવાથી ઘરમાંથી દરેક પ્રકારની પરેશાનીઓ અને નકારાત્મકતા દૂર રહે છે. વાસ્તુશાસ્ત્રમાં કેટલીક એવી વસ્તુઓ વિશે જણાવવામાં આવ્યું છે જેને જો તુલસી પાસે રાખવામાં આવે તો વ્યક્તિને અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે.
તુલસી પાસે કચરો ન નાખવો
તુલસીનો છોડ ખૂબ જ પવિત્ર છે, તેથી તેની આસપાસ ક્યારેય ગંદકી ન હોવી જોઈએ. તેમજ તુલસી પાસે ડસ્ટબીન ન રાખવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી ઘરમાં ગરીબી આવે છે.
તુલસી પાસે ચંપલ ન રાખો
તુલસીને માતા લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. તેથી તુલસી પાસે ક્યારેય ચંપલ ન રાખવા જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે તુલસી પાસે ચંપલ રાખવાથી દેવી લક્ષ્મી નારાજ થાય છે.
શિવલિંગને તુલસીમાં કેમ ન રાખવું જોઈએ?
શિવલિંગને ક્યારેય તુલસીના વાસણમાં ન રાખવું જોઈએ. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, તુલસીનું તેના પાછલા જન્મમાં નામ વૃંદા હતું જે જલંધર નામના રાક્ષસની પત્ની હતી. આ રાક્ષસનો ભગવાન શિવે નાશ કર્યો હતો. આ કારણે શિવલિંગને તુલસીથી દૂર રાખવામાં આવે છે.
તુલસી પાસે સાવરણી ન રાખવી
તુલસીનો છોડ ખૂબ જ પવિત્ર અને પૂજનીય માનવામાં આવે છે, જ્યારે સાવરણીનો ઉપયોગ સફાઈ માટે કરવામાં આવે છે. તેથી ભૂલથી પણ તુલસી પાસે સાવરણી ન રાખવી જોઈએ. આવું કરવાથી ઘરમાં દરિદ્રતા આવે છે.
કાંટાવાળા છોડને તુલસીથી દૂર રાખવા
ઘરમાં કાંટાવાળા છોડ ન લગાવવા જોઈએ. તેનાથી ઘરમાં નકારાત્મક અસર થવા લાગે છે. તેથી કાંટાવાળા છોડને તુલસીથી દૂર રાખવા જોઈએ.
ધાર્મિક
કાલે સવારે 10-30 વાગ્યાથી શનિવારી અમાસનું અનન્ય મહત્ત્વ: હનુમાનજીની કરો પૂજા
ઉનની વસ્તુનું દાન કરવાથી શનિપીડામાં થશે રાહત
શનિવારે સવારે 10-30 થી શનિવારી અમાસનું મહત્વ કારતક વદ ચૌદશને શનિવાર તા.30-11-2024ના દિવસે સવો 10-30 થી અમાસ તિથી છે. આથી શનિવો સવારે 10-30 કલાકથી શનિવારી અમાસ ગણાશે.
શનિવારી અમાસના દિવસે હનુમાનજીની પુજા શનિદેવની પુજાનું મહત્વ વધારે છે. આ દિવસે શનીદેવ તથા હનુમાનજીને સરસવના તેલનો દિવો કરવો સરસવનું તેલ ચડાવવું અળદ ચડાવવા હનુમાન ચાલીસના પાઠ કરવા શનીદેવના મંના જાપ કરવા શની કવચના પાઠ કરવાથી શની પીડા ઓછી થાય છે. ખાસ કરીને અત્યારે મકર, કુંભ, મીન રાશીના જાતકોને સાડાસાતી ચાલી રહી છે તો શનીદેવની પનોતીની પીડા દુર કરવા માટે આ દિવસે કરેલ પુજા વધારે ફળદાઇ બને છે. તે ઉપરાંત શનિવારી અમાસના દિવસે કાળા અળદ કાળુ અથવા બ્લુ કાપડ, સ્ટીલનું વાસણ, પગરખા, કાળી ધાબળી, ઉનના વસ્ત્રનું દાન દેવાથી શનીપીડા ઓછી થાય છે. આદિવસે પિતૃતર્પણ કરવું. પીપળે પાણી રેડવું પિતૃકાર્ય કરાવવું. પિતૃઓને મોક્ષગતી આપનાર બને છે.
(સંકલન)શાસ્ત્રી રાજદીપ જોષી(વૈદાંતરત્ન)
ધાર્મિક
કાલે ઉત્પત્તિ એકાદશી: ઉપાસના કરનાર મળશે સર્વ સિદ્ધિઓ
કારતક વદ અગિયારસ ને મંગળવાર તા 26.11.24 ઉત્પત્તિ એકાદશી છે ખાસ કરીને આ એકાદશી માટે નિયમ પ્રમાણે સોમવારે રાત્રિનું ભોજન કરવું જોઈએ નહીં એટલે કે આગલા દિવસે રાત્રી એ પણ ફરાળ લેવું ત્યાર બાદ મંગળવારે દિવસે સવારના વહેલા ઊઠી નિત્ય કર્મ કરી અને વિષ્ણુ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનનું પૂજન કરવું આખો દિવસ એકટાણું અથવા ઉપવાસ રહેવો. ભગવાનને નેવેદ્ય માં ફક્ત ફળો નો પ્રસાદ અને બદામ ધરાવવી બપોરના સૂવું નહીં રાત્રી ના 12 વાગ્યા સુધી નું જાગરણ કરવું સાંજના સમયે શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનનું કીર્તન અને ભજન કરવા અથવા તો શ્રીકૃષ્ણ શરણમ મમ મંત્ર ના જપ કરવા ઉત્તમ રહેશે તથા એકાદશી ની કથા સાંભળવીએકાદશી ની વ્રત કથા : મુર નામના રાક્ષસે પ્રજાને રંજાડવા માંડી. દેવો પ્રજા ની મદદ ગયા. મુરે દેવોને પણ ન છોડયા . તેમનો પણ પરાજય કર્યો. ભગવાન વિષ્ણુ દેવો ની મદદ કરવા આવ્યા . પણ મુરે વિષ્ણુને પણ હરાવ્યા, વિષ્ણુ હારીને બદ્રિકાશ્રમ ચાલ્યા ગયા . મુર તેમની પાછળ દોડયો. ભગવાન એક ગુફામાં સૂતા હતા ત્યાં આ રાક્ષસ આવી પહોંચ્યો. રાક્ષસ જેવો વિષ્ણુને મારવા જતો હતો ત્યાં જ વિષ્ણુ ભગવાનના દેહમાંથી એક દેવી ઉત્પન્ન થયા.
તેમણે રાક્ષસને હણ્યો. દેવો ને પ્રજાને મુક્તિ અપાવી. આ દેવી તે જ ઉત્પત્તિ એકાદશી.. વિષ્ણુએ એકાદશીને કહ્યું : પ હું તારા પર પ્રસન્ન થયો છું . તારી ઇચ્છામાં આવે તે માંગી લે .! એકાદશીએ કહ્યું: પહું સર્વ તિથિઓમાં ઉત્તમ સર્વ વિઘ્નને હરનારી તથા બળ આપનારી બનું . જે મનુષ્યો મારા દિવસે પરમ ભક્તિથી ઉપવાસ કરશે તેને સર્વ સિદ્ધિઓ મળશે…..
બોધ
ઉત્પતિ એકાદશી નો બોધ
જો તમે સાચું કાર્ય કર્તા હો સાચા લોકો ની મદદ કરતા હો તેમાં કોઈપણ જાતની મુસીબત આવે તોપણ ડરવું નહીં અંતે સત્ય કાર્ય થઈ ને જ રહેશે અ ેટલે કે સત્યનો વિજય થઈને જ રહેશે વિષ્ણુ ભગવાન પણ દેવતાઓની અને પ્રજા જનો ની મદદ કરવા ગયેલા આથી અંતે વિષ્ણુ ભગવાનનો જ વિજય થયેલો આમ સત્યનો વિજય થાય જ છે.
-
ધાર્મિક2 days ago
ભૂલથી પણ તુલસી પાસે ન રાખો આ વસ્તુઓ, નહીંતર થઈ શકે છે અણધાર્યું નુકસાન
-
આંતરરાષ્ટ્રીય2 days ago
દુશ્મની ભૂલી યુક્રેન-રશિયા ભારત માટે એક થયા: યુધ્ધજહાજ બનાવ્યું
-
ગુજરાત20 hours ago
અશાંતધારાના ભંગની રજૂઆત બાદ સિટી પ્રાંત દ્વારા નિવેદન નોંધવાનું શરૂ
-
ગુજરાત20 hours ago
બસપોર્ટમાં ચાલતી લાલિયાવાડી અને અધિકારીઓના વર્તનની મુખ્યમંત્રીને ફરિયાદ
-
ક્રાઇમ2 days ago
એન્કાઉન્ટર કરવું હોય તો કરી નાખો માફી નહીં માંગું
-
ગુજરાત20 hours ago
મનપામાં અરજદારો માટે મુકાશે ડેશ બોર્ડ: લોકો ફરિયાદ કરી શકશે
-
ગુજરાત20 hours ago
દોઢ વર્ષના માસૂમ બાળકનું રમતાં રમતાં પાણીની ડોલમાં પડી જતાં મોત
-
ગુજરાત20 hours ago
અમુક વિસ્તારોનો જંત્રી દર ખૂબ જ વધારે, રાજ્ય સરકારમાં રિપોર્ટ રજૂ