ધાર્મિક
તણખા સાથે સ્નાન કરવાની પરંપરા, પાકના લગ્ન અને પથ્થરમારો,જાણો ભારતમાં દિવાળીના રસપ્રદ રિવાજો
દેશભરમાં દિવાળીને લઈને ભારે ઉત્સાહ જોવા મળી રહ્યો છે. શહેરના ચોરસ અને આંતરછેદ, ઘરો અને આંગણા બધાને ઇલેક્ટ્રિક લાઇટથી પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. ભગવાન રામ જ્યારે 14 વર્ષના વનવાસ બાદ સ્વદેશ પરત ફર્યા ત્યારે અયોધ્યામાં જે ખુશીનો માહોલ છવાયેલો જોવા મળી રહ્યો છે. વિવિધ રાજ્યોની વિવિધ સંસ્કૃતિઓ અને માન્યતાઓ અનુસાર, દિવાળી ઘણી જગ્યાએ અલગ-અલગ રિવાજો સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
પૂર્વ ભારતમાં કાલી પૂજાનું આયોજન
જ્યારે દેશભરમાં કાર્તિકના નવા ચંદ્રના દિવસે દિવાળી પર દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે, ત્યારે પૂર્વ ભારતમાં, ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા અને આસામમાં દેવી કાલીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેને શ્યામા પૂજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે અને તે દુર્ગા પૂજા પછી પૂર્વ ભારતનો બીજો સૌથી પ્રખ્યાત તહેવાર છે. કાલી પૂજા દુષ્ટતા અથવા રાક્ષસોથી મુક્તિ મેળવવા અને સુખ, આરોગ્ય, સંપત્તિ અને સમૃદ્ધિ લાવવા માટે કરવામાં આવે છે. કાલી પૂજા સંપૂર્ણ વિધિ સાથે રાત્રે લાલ ફૂલોથી કરવામાં આવે છે.
ઓડિશામાં લોકો કૌરિયા કાઠી નામની પરંપરાને પણ અનુસરે છે, જેમાં તેઓ તેમના પૂર્વજોનું સન્માન કરે છે. આ ઘટનામાં, લોકો શણની ડાળીઓને બાળીને આગ બનાવે છે, જે તેમના પૂર્વજોને બોલાવવાનો સંકેત માનવામાં આવે છે. લોકો તેમના દિવંગત પૂર્વજો પાસેથી આશીર્વાદ માંગે છે
એકબીજા પર ફટાકડા ફેંકો
ગુજરાતના પંચમહાલ સ્થિત વેજલપુર ગામમાં એક અનોખી પરંપરા છે. વર્ષોથી દિવાળી પર ફટાકડા ફોડીને એકબીજા પર પાણી વરસાવવાની પરંપરા છે. લોકો ફટાકડા ફોડીને એકબીજા તરફ ફેંકે છે. ગુજરાતના નર્મદા અને ભરૂચ જિલ્લામાં રહેતા આદિવાસી સમુદાયના લોકો આ તહેવારને સારા સ્વાસ્થ્યની નિશાની માને છે. તેઓ આ તહેવાર 15 દિવસ સુધી ઉજવે છે અને આ દરમિયાન હર્બલ લાકડું બાળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આવા સ્વાસ્થ્યવર્ધક લાકડા સળગાવવાથી નીકળતો ધુમાડો તેમનું સ્વાસ્થ્ય સારું રાખે છે.
કાજલ માટે આખી રાત દીવો સળગાવતો
ઉત્તર ભારતના ઘરોમાં, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સતત તેલનો દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે. કાજલ તેના પર વાસણ મૂકીને તૈયાર કરવામાં આવે છે અને દિવાળીની રાત્રે આખો પરિવાર સૂકી કાજલ લગાવે છે. સાથે જ ગુજરાતમાં પણ આખી રાત ઘીના દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે. આમાંથી તૈયાર થયેલી કાજલ ખાસ કરીને મહિલાઓ વાપરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પરંપરાનું પાલન કરવાથી ઘરમાં સમૃદ્ધિ આવે છે અને આંખો સ્વસ્થ રહે છે.
લોકો વાછરડાને શણગારે છે અને પોતાની જાત પર દોડે છે
દિવાળીના બીજા દિવસે સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં ગોવર્ધન પૂજા કરવામાં આવે છે. મધ્યપ્રદેશના ઉજ્જૈન જિલ્લામાં સ્થિત બિદવડ ગામમાં તેનું એક અલગ જ મહત્વ છે. લોકો તેમના વાછરડાને શણગારે છે. પછી તેઓ જમીન પર સૂઈ જાય છે અને આ વાછરડાઓને પોતાની ઉપરથી પસાર થવા માટે છોડી દે છે. આ પહેલા લોકો પાંચ દિવસ ઉપવાસ રાખે છે. આ વિધિના સાક્ષી બનવા માટે આખું ગામ એકત્ર થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કરવાથી ભગવાન પ્રસન્ન થાય છે અને સુખ આપે છે.
હિમાચલ પ્રદેશમાં પથ્થરનો મેળો
દિવાળી પછી, હિમાચલ પ્રદેશના ધામીમાં પથ્થરબાજીનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેને પથ્થર કા મેળો કહેવામાં આવે છે. દર વર્ષે દિવાળી પછી સ્થાનિક લોકો બે જૂથમાં ભેગા થાય છે અને એકબીજા પર પથ્થર ફેંકે છે. પથ્થરમારાને કારણે થયેલા ઘામાંથી નીકળતું લોહી નજીકના મંદિરમાં મા કાલી ની મૂર્તિ પર લગાવવામાં આવે છે. ધામીમાં એવી માન્યતા છે કે અગાઉ માતા કાલી માટે માનવ બલિદાન આપવામાં આવ્યા હતા. જો કે, એક સ્થાનિક રાજાએ તેનો અંત લાવ્યો અને ત્યારથી પથ્થરમારો થવા લાગ્યો.
ગોવામાં નરકાસુર દહન
રોશનીનો આ તહેવાર ગોવામાં ખૂબ જ અનોખી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. ગોવામાં દિવાળીને નરકાસુર ચતુર્દશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, નરક ગોવાના ક્રૂર રાજા હતા, જેની પાસે અલૌકિક શક્તિઓ હતી. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ વહેલી સવારે નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો. દિવાળી પર, ગોવાના લોકો ફટાકડા, કાગળ અને લાકડામાંથી નરકાસુનનું પૂતળું તૈયાર કરે છે. આ પૂતળાઓની પરેડ રસ્તાઓ પર કાઢવામાં આવે છે. પછી દિવાળીની સાંજે તેમને બાળવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં પણ દિવાળીને નરકાસુરના વધના પ્રતીક તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
ધાર્મિક
કાલે સવારે 10-30 વાગ્યાથી શનિવારી અમાસનું અનન્ય મહત્ત્વ: હનુમાનજીની કરો પૂજા
ઉનની વસ્તુનું દાન કરવાથી શનિપીડામાં થશે રાહત
શનિવારે સવારે 10-30 થી શનિવારી અમાસનું મહત્વ કારતક વદ ચૌદશને શનિવાર તા.30-11-2024ના દિવસે સવો 10-30 થી અમાસ તિથી છે. આથી શનિવો સવારે 10-30 કલાકથી શનિવારી અમાસ ગણાશે.
શનિવારી અમાસના દિવસે હનુમાનજીની પુજા શનિદેવની પુજાનું મહત્વ વધારે છે. આ દિવસે શનીદેવ તથા હનુમાનજીને સરસવના તેલનો દિવો કરવો સરસવનું તેલ ચડાવવું અળદ ચડાવવા હનુમાન ચાલીસના પાઠ કરવા શનીદેવના મંના જાપ કરવા શની કવચના પાઠ કરવાથી શની પીડા ઓછી થાય છે. ખાસ કરીને અત્યારે મકર, કુંભ, મીન રાશીના જાતકોને સાડાસાતી ચાલી રહી છે તો શનીદેવની પનોતીની પીડા દુર કરવા માટે આ દિવસે કરેલ પુજા વધારે ફળદાઇ બને છે. તે ઉપરાંત શનિવારી અમાસના દિવસે કાળા અળદ કાળુ અથવા બ્લુ કાપડ, સ્ટીલનું વાસણ, પગરખા, કાળી ધાબળી, ઉનના વસ્ત્રનું દાન દેવાથી શનીપીડા ઓછી થાય છે. આદિવસે પિતૃતર્પણ કરવું. પીપળે પાણી રેડવું પિતૃકાર્ય કરાવવું. પિતૃઓને મોક્ષગતી આપનાર બને છે.
(સંકલન)શાસ્ત્રી રાજદીપ જોષી(વૈદાંતરત્ન)
ધાર્મિક
કાલે ઉત્પત્તિ એકાદશી: ઉપાસના કરનાર મળશે સર્વ સિદ્ધિઓ
કારતક વદ અગિયારસ ને મંગળવાર તા 26.11.24 ઉત્પત્તિ એકાદશી છે ખાસ કરીને આ એકાદશી માટે નિયમ પ્રમાણે સોમવારે રાત્રિનું ભોજન કરવું જોઈએ નહીં એટલે કે આગલા દિવસે રાત્રી એ પણ ફરાળ લેવું ત્યાર બાદ મંગળવારે દિવસે સવારના વહેલા ઊઠી નિત્ય કર્મ કરી અને વિષ્ણુ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનનું પૂજન કરવું આખો દિવસ એકટાણું અથવા ઉપવાસ રહેવો. ભગવાનને નેવેદ્ય માં ફક્ત ફળો નો પ્રસાદ અને બદામ ધરાવવી બપોરના સૂવું નહીં રાત્રી ના 12 વાગ્યા સુધી નું જાગરણ કરવું સાંજના સમયે શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનનું કીર્તન અને ભજન કરવા અથવા તો શ્રીકૃષ્ણ શરણમ મમ મંત્ર ના જપ કરવા ઉત્તમ રહેશે તથા એકાદશી ની કથા સાંભળવીએકાદશી ની વ્રત કથા : મુર નામના રાક્ષસે પ્રજાને રંજાડવા માંડી. દેવો પ્રજા ની મદદ ગયા. મુરે દેવોને પણ ન છોડયા . તેમનો પણ પરાજય કર્યો. ભગવાન વિષ્ણુ દેવો ની મદદ કરવા આવ્યા . પણ મુરે વિષ્ણુને પણ હરાવ્યા, વિષ્ણુ હારીને બદ્રિકાશ્રમ ચાલ્યા ગયા . મુર તેમની પાછળ દોડયો. ભગવાન એક ગુફામાં સૂતા હતા ત્યાં આ રાક્ષસ આવી પહોંચ્યો. રાક્ષસ જેવો વિષ્ણુને મારવા જતો હતો ત્યાં જ વિષ્ણુ ભગવાનના દેહમાંથી એક દેવી ઉત્પન્ન થયા.
તેમણે રાક્ષસને હણ્યો. દેવો ને પ્રજાને મુક્તિ અપાવી. આ દેવી તે જ ઉત્પત્તિ એકાદશી.. વિષ્ણુએ એકાદશીને કહ્યું : પ હું તારા પર પ્રસન્ન થયો છું . તારી ઇચ્છામાં આવે તે માંગી લે .! એકાદશીએ કહ્યું: પહું સર્વ તિથિઓમાં ઉત્તમ સર્વ વિઘ્નને હરનારી તથા બળ આપનારી બનું . જે મનુષ્યો મારા દિવસે પરમ ભક્તિથી ઉપવાસ કરશે તેને સર્વ સિદ્ધિઓ મળશે…..
બોધ
ઉત્પતિ એકાદશી નો બોધ
જો તમે સાચું કાર્ય કર્તા હો સાચા લોકો ની મદદ કરતા હો તેમાં કોઈપણ જાતની મુસીબત આવે તોપણ ડરવું નહીં અંતે સત્ય કાર્ય થઈ ને જ રહેશે અ ેટલે કે સત્યનો વિજય થઈને જ રહેશે વિષ્ણુ ભગવાન પણ દેવતાઓની અને પ્રજા જનો ની મદદ કરવા ગયેલા આથી અંતે વિષ્ણુ ભગવાનનો જ વિજય થયેલો આમ સત્યનો વિજય થાય જ છે.
ધાર્મિક
સૂર્યાસ્ત બાદ ભૂલથ પણ ન કરતાં આ કામો, દેવી લક્ષ્મી થશે નારાજ
સૂર્યના અસ્ત સાથે અંધકાર છે, જે નકારાત્મકતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. અંધકારમાં નકારાત્મક શક્તિઓનું વર્ચસ્વ શરૂ થાય છે. આ સિવાય તંત્ર સાધના રાત્રે જ કરવામાં આવે છે. હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં સૂર્યાસ્ત પછી અમુક કાર્યો કરવાની મનાઈ છે. આ વસ્તુઓ કરવાથી આર્થિક નુકસાન થાય છે અને દેવી લક્ષ્મી પણ ઘરમાં વાસ નથી કરતી. જો તમે આ કાર્યો સાંજે કરો છો, તો તમે ગરીબ થઈ શકો છો.
હિંદુ ધર્મમાં એવી ઘણી બાબતોનો ઉલ્લેખ છે, જેનું પાલન કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે, કારણ કે તેની સીધી અસર આપણા જીવન પર પડે છે. ઘણા લોકો આ ભૂલોને નજરઅંદાજ કરે છે, જેના કારણે તેમને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. આવી સ્થિતિમાં અમે તમને જણાવીએ કે સૂર્યાસ્ત પછી કયા કાર્યો ન કરવા જોઈએ.
સૂર્યાસ્ત પછી શું ન કરવું જોઈએ?
સૂર્યાસ્ત પછી ઝાડૂ ન મારવું જોઈએ – જ્યારે સૂર્યાસ્ત થાય છે, ત્યારે તમારે તમારા ઘરને ઝાડવું અથવા સાફ કરવું જોઈએ નહીં. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી ધનનો નાશ થાય છે. સાવરણી માતા લક્ષ્મી સાથે જોડાયેલી જોવા મળે છે. જો તમે સાંજે સાવરણીથી સાફ કરો છો, તો એવી જગ્યાએ દેવી લક્ષ્મીનો વાસ નથી થતો.
સૂર્યાસ્ત પછી ઘરનો દરવાજો બંધ ન કરવો જોઈએ – સૂર્યાસ્ત પછી જ્યારે અંધારું થવા લાગે ત્યારે ઘરનો મુખ્ય દરવાજો બંધ ન કરવો જોઈએ. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, સાંજે લક્ષ્મી સહિત દેવી-દેવતાઓનું આગમન થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે દરવાજો બંધ રાખો છો, તો તેઓ બહારથી પાછા ફરે છે. સાંજે ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ, જેથી ઘરમાં અંધકાર ન રહે.
સૂર્યાસ્ત સમયે ન સૂવું જોઈએ – ઘરના કોઈપણ વ્યક્તિએ સાંજે સૂવું જોઈએ નહીં. સાંજે સૂવાથી નકારાત્મકતા, આળસ આવે છે અને ઘરમાં દેવી અલક્ષ્મીનો વાસ દૂર રહે છે. સૂર્યાસ્ત સમયે ઘરમાં સૂવાથી પ્રગતિ નથી થતી, કારણ કે ધન અને સમૃદ્ધિની દેવી લક્ષ્મી ત્યાં આવતી નથી.
સૂર્યાસ્ત સમયે તુલસીના પાન ન તોડવા જોઈએ – તુલસીના પાન સાંજના સમયે ન તોડવા જોઈએ. જો તમે આવું કરો છો તો તમારા પર દોષ આવી શકે છે અને દેવી લક્ષ્મી પણ તમારાથી નારાજ થઈ શકે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી ઘરમાં ગરીબી આવે છે. સાંજે તુલસીની પૂજા કરવાની અને દીવાનું દાન કરવાની પરંપરા છે.
સૂર્યાસ્ત પછી આ વસ્તુનું દાન ન કરવું જોઈએ – સાંજે ભૂલથી પણ દહીં, મીઠું, હળદર, પૈસા વગેરેનું દાન ન કરવું જોઈએ. આ સિવાય સૂર્યાસ્ત સમયે સોય, લસણ, ડુંગળી, ખાટી વસ્તુઓ ઘરની બહાર ન લેવી જોઈએ. આમ કરવું અશુભ માનવામાં આવે છે. માન્યતા અનુસાર, સાંજે કોઈએ પૈસા ઉધાર ન લેવા જોઈએ. આમ કરવાથી ઘરની લક્ષ્મી દૂર થઈ જાય છે.
શું સૂર્યાસ્ત પછી કપડાં ધોઈ શકાય – સૂર્યાસ્ત પછી કપડાં ધોવા અથવા સાફ કરવા અત્યંત અશુભ માનવામાં આવે છે. આમ કરવાથી નાણાંનો પ્રવાહ ખોરવાય છે અને આર્થિક સ્થિતિ પર અસર થાય છે. આવી સ્થિતિમાં સાંજે કપડાં ન ધોવા જોઈએ.
શું સૂર્યાસ્ત પછી વાળ કાપવા યોગ્ય છે – તમારે સૂર્યાસ્ત પછી વાળ અથવા નખ કાપવા જોઈએ નહીં. વાસ્તુ અનુસાર આવું કરવાથી ઘરમાં નકારાત્મક ઉર્જા વધે છે. તેથી, સૂર્યાસ્ત પછી કપડાં ધોવા, નખ અને વાળ કાપવા પર પ્રતિબંધ છે.
-
ગુજરાત15 hours ago
મફત વીજળી યોજના અંગે કાલથી મનપાનો વોર્ડવાઇઝ કેમ્પ
-
ગુજરાત15 hours ago
સર્વર ડાઉન, વીજળી ગુલ,e-kycમાં ધાંધિયા યથાવત્
-
ક્રાઇમ15 hours ago
લૂંટારુ ટોળકીનો આતંક: માત્ર દોઢ કલાકમાં ચારને છરી ઝીંકી લૂંટ ચલાવી
-
ગુજરાત15 hours ago
કલમ 307 હટાવવા સામે સરધારાનો વિરોધ, CPથી માંડી CM-PM સુધી રજૂઆત
-
ગુજરાત15 hours ago
મનપાના સફાઇ કામદારો દ્વારા આજથી બેમુદતી ધરણાંનો પ્રારંભ
-
ગુજરાત15 hours ago
એસ.ટી.ની બસમાં ડેકીની સાફ સફાઇ નહીં થતા મુસાફરોનો સામાન ધૂળધાણી
-
ગુજરાત15 hours ago
PI પાદરિયાનો કેસ નહીં લડવાનો બાર એસો.નો ઠરાવ પરત
-
ગુજરાત15 hours ago
એક વર્ષ પહેલાં GPSC પાસ વર્ગ-1ના 15 અધિકારીઓને મળશે પોસ્ટિંગ