સુપ્રીમ કોર્ટે સંભલ મસ્જિદને લઈને નીચલી કોર્ટના આદેશ પર રોક લગાવી દીધી છે. તેમજ કોર્ટે મસ્જિદ કમિટીને નીચલી કોર્ટના નિર્ણય સામે હાઈકોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરવા જણાવ્યું છે. કોર્ટે કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી મામલો હાઈકોર્ટમાં રહેશે ત્યાં સુધી નીચલી કોર્ટે કોઈ કાર્યવાહી કરવી જોઈએ નહીં. જોકે, સુપ્રીમ કોર્ટે એડવોકેટ કમિશનને તેનો સર્વે રિપોર્ટ સીલબંધ પરબીડિયામાં રજૂ કરવા કહ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટ આ મામલે આગામી સુનાવણી 6 જાન્યુઆરીએ કરશે.
આ કેસની સુનાવણી CJI સંજીવ ખન્નાની અધ્યક્ષતાવાળી બે સભ્યોની બેન્ચે કરી હતી. આ દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે નીચલી કોર્ટ સામે વાંધો વ્યક્ત કર્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ટ્રાયલ કોર્ટને 8મી જાન્યુઆરી સુધી મસ્જિદના સર્વે અંગે આગળની કાર્યવાહી કરવાથી દૂર રહેવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. કારણ કે નીચલી કોર્ટમાં આ કેસની સુનાવણી માટે 8 જાન્યુઆરીની તારીખ નક્કી કરવામાં આવી છે. સર્વે રિપોર્ટ શુક્રવારે એટલે કે 29મી નવેમ્બરે રજૂ કરવાનો હતો, પરંતુ તે કરવામાં આવ્યો ન હતો. હવે સુપ્રીમ કોર્ટની સૂચના મુજબ એડવોકેટ કમિશન સર્વે રિપોર્ટ સીલબંધ પરબીડિયામાં રજૂ કરશે.
તે જ સમયે, તેની સુનાવણીમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટને અપીલ દાખલ કર્યાના 3 દિવસમાં સુનાવણી કરવા કહ્યું. કોર્ટે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે તે શાંતિ અને સૌહાર્દ ઈચ્છે છે.
સીજેઆઈએ કહ્યું કે અમને આદેશ સામે કેટલાક વાંધાઓ છે, પરંતુ શું તે કલમ 227 હેઠળ હાઈકોર્ટના અધિકારક્ષેત્રમાં નથી. તેને બાકી રહેવા દો. અમે શાંતિ અને સંવાદિતા ઈચ્છીએ છીએ. જ્યાં સુધી તમે દલીલો દાખલ ન કરો ત્યાં સુધી નીચલી અદાલતે કોઈ કાર્યવાહી કરવી જોઈએ નહીં. એડવોકેટ વિષ્ણુ જૈને જણાવ્યું હતું કે ટ્રાયલ કોર્ટની આગામી તારીખ 8મી છે. CJIએ સંભલ જિલ્લા પ્રશાસનને કહ્યું કે શાંતિ અને સંવાદિતા સુનિશ્ચિત કરવી જોઈએ. અમે તેને પેન્ડિંગ રાખીશું, અમે કંઈ થાય તેમ નથી ઈચ્છતા. આર્બિટ્રેશન એક્ટની કલમ 43 જુઓ અને જુઓ કે જિલ્લાઓએ આર્બિટ્રેશન કમિટીઓ બનાવવી જોઈએ. આપણે સંપૂર્ણપણે તટસ્થ રહેવું પડશે અને કંઈપણ અનિચ્છનીય ન બને તેની ખાતરી કરવી પડશે.
CJIએ કહ્યું કે અમે કેસની યોગ્યતા પર નથી જઈ રહ્યા. અરજદારોને આદેશને પડકારવાનો અધિકાર છે. આ ઓર્ડર 41 હેઠળ નથી, તેથી તમે પ્રથમ અપીલ ફાઇલ કરી શકતા નથી. આ મામલામાં આગામી સુનાવણી સુપ્રીમ કોર્ટ 6 જાન્યુઆરીએ કરશે.
આ અરજીમાં શાહી જામા મસ્જિદની જાળવણી કરતી સમિતિએ સિવિલ જજના 19 નવેમ્બરના એકતરફી આદેશ પર સ્ટે મૂકવાની માંગ કરી છે. સમિતિએ અરજીમાં કહ્યું છે કે 19 નવેમ્બરે સંભલ કોર્ટમાં મસ્જિદને હરિહર મંદિર હોવાનો દાવો કરતી અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. તે જ દિવસે, સિનિયર ડિવિઝનના સિવિલ જજે કેસની સુનાવણી કરી અને મસ્જિદ સમિતિની બાજુ સાંભળ્યા વિના, સર્વેના એડવોકેટ કમિશનરની નિમણૂક કરી. એડવોકેટ કમિશનર 19મીએ સાંજે સર્વે માટે પહોંચ્યા હતા અને 24મીએ ફરી સર્વે હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો.
હિન્દુ પક્ષના વકીલ વિષ્ણુ જૈન સુનાવણી બાદ સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી બહાર આવ્યા અને કહ્યું કે કોર્ટે શાંતિ અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. કોર્ટે મસ્જિદ કમિટીને કહ્યું છે કે તમે નીચલી કોર્ટના આ આદેશને હાઈકોર્ટમાં પડકારી શકો છો. ટ્રાયલ કોર્ટના આદેશ પર મર્યાદિત સ્ટે છે. જ્યારે મામલો હાઈકોર્ટમાં જશે ત્યારે તે નક્કી કરશે કે સ્ટે આપવામાં આવશે કે નહીં. કોર્ટે એડવોકેટ કમિશનને રિપોર્ટ દાખલ કરતા રોક્યા નથી, તેમને સીલબંધ કવરમાં રિપોર્ટ સબમિટ કરવા કહ્યું છે.
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આખી પ્રક્રિયા જે ઝડપે થઈ તેના કારણે લોકોમાં શંકા ફેલાઈ અને તેઓ ઘરની બહાર નીકળી ગયા. ભીડ રોષે ભરાયા બાદ પોલીસે ગોળીબાર કર્યો અને પાંચ લોકોના મોત થયા. અરજીમાં વધુમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શાહી મસ્જિદ ત્યાં 16મી સદીથી છે. આવી જૂની ધાર્મિક ઈમારતોના સર્વેનો આદેશ પ્લેસ ઓફ વર્શીપ એક્ટ અને પ્રાચીન સ્મારકો અને પુરાતત્વીય સ્થળો એક્ટની વિરુદ્ધ છે. જો આ સર્વે જરૂરી હતો તો પણ બીજી બાજુ સાંભળ્યા વિના એક જ દિવસમાં કરવું જોઈતું ન હતું.
અરજીમાં સુપ્રીમ કોર્ટને નીચલી કોર્ટના આદેશ અને પ્રક્રિયા પર સ્ટે મૂકવાની વિનંતી કરવામાં આવી છે. સર્વે રિપોર્ટ હાલ પૂરતો સીલબંધ પરબીડિયામાં રાખવો જોઈએ. અરજીમાં માંગણી કરવામાં આવી છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ આદેશ આપવો જોઈએ કે આવા ધાર્મિક વિવાદોમાં બીજી બાજુ સાંભળ્યા વિના સર્વે કરવાનો આદેશ ન આપવો જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવા આદેશોથી સાંપ્રદાયિક લાગણીઓ ભડકવાની, કાયદો અને વ્યવસ્થાની સમસ્યા ઉભી થવાની અને દેશના ધર્મનિરપેક્ષ માળખાને નુકસાન થવાની સંભાવના છે.
સંભલની શાહી જામા મસ્જિદ હરિહર મંદિર હોવાનો દાવો કરવાના કેસમાં સિવિલ જજ સિનિયર ડિવિઝન ચંદૌસી, સંભલની કોર્ટમાં આજે પહેલી સુનાવણી થઈ નથી. આજે કોર્ટમાં સર્વે રિપોર્ટ દાખલ કરવામાં આવશે તેવી અપેક્ષા હતી. જેને લઈને પોલીસ પ્રશાસને ચુસ્ત બંદોબસ્ત ગોઠવી દીધો હતો. 19 નવેમ્બરે, સિવિલ જજ સિનિયર ડિવિઝન, ચંદૌસી, સંભલની કોર્ટમાં, કૈલા દેવી મંદિરના મહંત ઋષિરાજ ગિરી, હરિશંકર જૈન સહિત આઠ અરજદારોએ સંભલની શાહી જામા મસ્જિદને હરિહર મંદિર હોવા અંગે છ લોકો વિરુદ્ધ દાવો દાખલ કર્યો હતો.
તે જ દિવસે, કોર્ટે કોર્ટ કમિશનર રમેશ સિંહ રાઘવની નિમણૂક કરી અને સર્વે (કમિશન) હાથ ધરવાનો આદેશ આપ્યો અને સુનાવણી 29 નવેમ્બર માટે નક્કી કરી. કોર્ટ કમિશનર તે જ દિવસે સાંજે સર્વે કરવા માટે તેમની ટીમ સાથે શાહી જામા મસ્જિદ પહોંચ્યા હતા. આ પછી, ગયા રવિવારે સવારે, જ્યારે ડીએમ અને એસપી સુરક્ષા હેઠળ ફરીથી સર્વે માટે પહોંચ્યા, ત્યારે સંભલમાં હંગામો થયો, જેમાં પાંચ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો.
