રાજધાનીમાં 2015થી સતત વિજય મેળવી રહેલા કેજરીવાલ મોદીને આંખમાં કણા તરીકે ખૂંચતા હતા
દંતકથા કહે છે કે દિલ્હીનું આધુનિક શહેર સાત જૂના શહેરો પર બાંધવામાં આવ્યું છે. વૈચારિક ફાટાનો ઘોંઘાટ સાત કરતાં વધુ હોવા છતાં, દિલ્હી પાસે એક ચહેરો છે – શક્તિ.
પાંડવોથી લઈને ચૌહાણથી લઈને મુઘલોથી લઈને અંગ્રેજો સુધી તે હંમેશા સત્તાનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. દિલ્હી ભારતનું હૃદય અને આત્મા છે. પીડિત અરવિંદ કેજરીવાલ અને કટ્ટરપંથી નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચે મતપત્રની લડાઈ એ આત્માને પકડવાની હતી.
દિલ્હીના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન અરવિંદ કેજરીવાલ અને AAPના રાષ્ટ્રીય સંયોજકે તેમની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂૂઆતમાં જ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને તેમના પ્રાથમિક હરીફ તરીકે પસંદ કર્યા હતા.
2011-13 ની ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી ચળવળ અને 2013 ની દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં અણધારી સફળતાની પાછળ જન સમર્થનનો ઉત્સાહ, જેમાં કેજરીવાલે ત્રણ ટર્મના વર્તમાન મુખ્ય પ્રધાન શીલા દીક્ષિતને સ્તબ્ધ કરી દીધા હતા, એએપીના સ્થાપકને તત્કાલિન ભાજપના વડા પ્રધાનપદના ઉમેદવાર સામે પેશ કર્યા હતા.
કેજરીવાલે વારાણસીમાં મોદી સામે ચૂંટણી લડી અને હારનો સામનો કરવો પડ્યો, પરંતુ દિલ્હીના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાને વડા પ્રધાન સાથેની તેમની દુશ્મનાવટ ક્યારેય હળવી કરી ન હતી. આટલા વર્ષોમાં મોદી પર તેમના પ્રહારો તેજ રહ્યા છે.
હવે કેજરીવાલ દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણી 2025માં ચૂંટણી લડાઈ હારી ગયા છે. હકીકત એ છે કે તેઓ સીધી રીતે મોદી સામે નહીં પરંતુ નવી દિલ્હી વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં ભાજપના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી સાહિબ સિંહ વર્માના પુત્ર પરવેશ સાહિબ સિંહ સામે ચૂંટણી લડી રહ્યા હતા.
કેજરીવાલની રાજકીય રણનીતિમાં ખામીઓ હવે સ્પષ્ટ થઈ રહી છે. પતન પહેલા ગૌરવ જાય છે એ કહેવત યોગ્ય લાગે છે, પરંતુ કદાચ કેજરીવાલ આ પાઠ ભૂલી ગયા છે.
કેજરીવાલે સતત પોતાને રાષ્ટ્રીય સ્તરે મોદીના મુખ્ય પ્રતિસ્પર્ધી તરીકે સ્થાન આપવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, તેમ છતાં દિલ્હી એક શહેર-રાજ્ય છે જ્યાં શાસનના મુદ્દાઓ અગ્રતા ધરાવે છે. દિલ્હીની ચૂંટણીને મોદી વિરુદ્ધ લોકમત તરીકે ઘડવાનો તેમનો પ્રયાસ મોટાભાગે નિષ્ફળ ગયો છે કારણ કે મતદાનના વલણો સૂચવે છે.
દિલ્હીની ચૂંટણીએ ઐતિહાસિક રીતે રાષ્ટ્રીય રાજકારણને બદલે શાસન, માળખાગત સુવિધા, શિક્ષણ, આરોગ્ય અને શહેરી નીતિઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે.
2015 ની દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં AAP એ 70 માંથી 67 બેઠકો જીતીને જંગી જીત મેળવી હતી, જ્યારે ભાજપ માત્ર ત્રણ જ જીતી શક્યો હતો. જો કે, 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે નોંધપાત્ર વોટ શેર સાથે દિલ્હીની તમામ સાત સંસદીય બેઠકો પર પ્રભુત્વ જમાવ્યું હતું.
2020ની દિલ્હી વિધાન સભાની ચૂંટણીમાં ફરીથી AAPને 62 બેઠકો મળી હતી, જેમાં ભાજપ થોડો સુધારો કરીને આઠ થઈ ગયો હતો. આ આંકડા સૂચવે છે કે મતદારો સ્થાનિક અને રાષ્ટ્રીય ચૂંટણીઓ વચ્ચે તફાવત કરે છે, એક વાસ્તવિકતા કેજરીવાલે સ્વીકારવા માટે સંઘર્ષ કર્યો છે.
રાજધાનીમાં બે સમ્રાટ ન હોઈ શકે. ત્રણ લોકસભા જીત બાદ સતત ત્રીજી વિધાનસભાની હાર ટાળવાનો મોદીનો પડકાર હતો. પરંતુ મોદીએ તેમના એક શકિતશાળી અને તેમની સ્ટાઇલની નકલ કરી સતત સમાચારમા રહેતા હરીફને પરાજીત કરી છેલ્લુ અટ્ટાહસ્ય કર્યુ છે. રાજધાનીમાં, જ્યાં શીત લહેર સામાન્ય મુલાકાતીઓ છે, શું મોદી લહેર કેજરીવાલ બ્રેકવોટર પર વિજય મેળવશે તે આ શિયાળામાં દિલ્હીની મૂંઝવણ છે.
રાષ્ટ્રીય મહત્વાકાંક્ષા ભારે પડી
કેજરીવાલે AAPને દિલ્હીથી આગળ વધારવાના અનેક નિષ્ફળ પ્રયાસો કર્યા છે. જો કે અઅઙએ 2022 માં પંજાબ જીત્યું હતું, આ મોટાભાગે કેજરીવાલના સીધા પ્રભાવને બદલે કોંગ્રેસ વિરુદ્ધ સત્તા વિરોધીતાને કારણે હતું.
