સંગીત જગતના તાજ વગરના બાદશાહ ઝાકિર હુસૈન અવસાન પામ્યા છે. ઉસ્તાદ ઝાકિર હુસૈન 73 વર્ષના હતાં. સંગીતની દુનિયામાં તેમના અજોડ યોગદાન માટે ભારત સરકાર દ્વારા તેમને પદ્મ વિભૂષણથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.
ઉસ્તાદ ઝાકિર હુસૈનને સંગીત વારસામાં મળ્યું હતું. તેમના પિતા પહેલેથી જ દેશના પ્રખ્યાત તબલાવદકોમાંથી એક હતા. તે દેશ-વિદેશમાં મોટા-મોટા કોન્સર્ટ કરતા. પુત્રનો જન્મ થયો ત્યારે પિતાએ દોઢ દિવસના ઝાકીરના કાનમાં ગાયું. તેને સંગીતનો પરિવાર મળ્યો પિતાના આશીર્વાદ મળ્યા અને ત્યાંથી જ ઝાકિરના ઉસ્તાદ બનવાનો પાયો નાખ્યો. ત્યારે દોઢ દિવસના ઝાકીરને આપેલા આશીર્વાદ તેમના પુત્રને દુનિયાનો સૌથી મોટો તબલાંનો ઉસ્તાદ બનાવી દેશે ખુદ ઉસ્તાદ અલ્લાહ રખાને પણ અંદાજો નહીં હોય.
ઝાકીરને એક્સ્ટ્રાઓર્ડિનરી લીગનો માનવામાં આવે છે. તબલાવાદક તો ઘણા હશે પણ ઝાકિર જેવું કોઈ નહીં. તેની આંગળીઓમાં જાદુ છે. તેઓ બાળપણથી જ તેમની કલા કરતા હતા. ક્યારેક તે તબલા પરથી ચાલતી ટ્રેનની ધૂન વગાડતો અને ક્યારેક દોડતા ઘોડાઓની ધૂન વગાડતો. ઝાકિર હુસૈનની ખાસ વાત એ હતી કે તેઓ પોતાના અભિનય દ્વારા દર્શકોને સંગીતની ગહનતાનો પરિચય કરાવતા હતા અને તેમાં મનોરંજન પણ ઉભું કરતા હતા. પરંતુ તેણે તેની શરૂૂઆત ઘરના વાસણોથી કરી હતી.
ઝાકિર હુસૈન પર લખાયેલા પુસ્તક ઝાકિર એન્ડ ઈઝ તબલા ધા ધીન ધામાં આ વાતનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. પુસ્તક અનુસાર ઝાકિર હુસૈન કોઈપણ સપાટી પર તબલા વગાડતા હતા. તેઓએ તેમની સામે શું હોય તે વિશે વિચારે પણ નહીં. ઘરમાં તે રસોડાના વાસણો ઉલટાવીને રિધમ બનાવતા હતા. ઘણી વખત જો ભૂલથી તેમાં કોઈ વાસણ વસ્તુ રાખી હોય તો તેની સામગ્રી બહાર પડી જાય છે.
ઉસ્તાદ ઝાકિર હુસૈને નાનપણથી જ સંગીત શીખવાનું શરૂૂ કર્યું હતું. ખાસ કરીને તેમનો ઝુકાવ શરૂૂઆતથી જ તબલા શીખવા તરફ હતો. કારણ કે તે લય અને ગીતોની વચ્ચે ભણ્યો હતો અને તે આ વાતાવરણમાં ઉછર્યો હતો. તેણે તેના પિતાને તબલાના સૂરોથી દુનિયાને મોહિત કરતા જોયા.
આ ઉપરાંત તે તેમના પિતા હતા જેમણે ઉસ્તાદને તબલા પર કેવી રીતે હાથ બેસાડવા અને તબલા સાથે સંતુલન કેવી રીતે રાખવું તે શીખવ્યું. આ પછી ઉસ્તાદ ઝાકિર હુસૈને પણ ઉસ્તાદ ખલીફા વાજિદ હુસૈન, કંથા મહારાજ, શાંતા પ્રસાદ અને ઉસ્તાદ હબીબુદ્દીન ખાન પાસેથી સંગીત અને તબલાના ગુણો શીખ્યા.
ઝાકિર હુસૈન દેશના વાસ્તવિક ભારત રત્ન હતા તે ગુરુઓના આશીર્વાદ અને ઝાકિરના સમર્પણનું પરિણામ હતું કે, તેણે તેની કારકિર્દીમાં 3 ગ્રેમી એવોર્ડ જીત્યા છે. તેમની કળા માત્ર દેશ પુરતી સીમિત ન હતી અને ઝાકિર હુસૈને દુનિયાભરના લોકોને પ્રભાવિત કર્યા હતા. તેમને દેશના બીજા સર્વોચ્ચ સન્માન પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હોવા છતાં ચાહકો તેમને ભારત રત્ન મેળવવાની ભલામણ પણ કરે છે.
અમેરિકા પણ ઝાકિર હુસૈનને માન આપતું હતું ઝાકિર હુસૈનનું વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી દેશ અમેરિકા દ્વારા પણ સન્માન કરવામાં આવતું હતું. 2016માં ભૂતપૂર્વ યુએસ પ્રમુખ બરાક ઓબામાએ તેમને ઓલ સ્ટાર ગ્લોબલ કોન્સર્ટમાં ભાગ લેવા માટે વ્હાઇટ હાઉસમાં આમંત્રણ આપ્યું હતું. ઝાકિર હુસૈન આ આમંત્રણ મેળવનાર પ્રથમ ભારતીય સંગીતકાર હતા. શશિ કપૂર સાથે હોલિવૂડ ફિલ્મમાં કામ કર્યું ઝાકિર હુસૈને કેટલીક ફિલ્મોમાં પણ કામ કર્યું છે. તેમણે 1983માં બ્રિટિશ ફિલ્મ હીટ એન્ડ ડસ્ટમાં ડેબ્યૂ કર્યું હતું. આ ફિલ્મમાં શશિ કપૂરે પણ કામ કર્યું હતું. 1998માં આવેલી ફિલ્મ સાઝમાં પણ કામ કર્યું હતું. આ ફિલ્મમાં તેમની સામે શબાના આઝમી હતી. આ ફિલ્મમાં ઝાકિર હુસૈને શબાનાના પ્રેમીની ભૂમિકા ભજવી હતી. ઝાકિર હુસૈનને પણ મુગલ-એ-આઝમ (1960) ફિલ્મમાં સલીમના નાના ભાઈની ભૂમિકાની ઓફર કરવામાં આવી હતી, પરંતુ તે સમયે તેમના પિતાએ તેમને મંજૂરી આપી ન હતી. તેઓ ઈચ્છતા હતા કે તેમનો પુત્ર માત્ર સંગીત પર જ ધ્યાન આપે.
ઝાકિર હુસેન અભિનેતા પણ હતા, ઘણી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું
ઝાકિર હુસૈને ખૂબ જ નાની ઉંમરે તબલા વગાડવાનું શરૂૂ કર્યું અને બાદમાં તેને પોતાની કારકિર્દી બનાવી. તેણે પોતાનું આખું જીવન સંગીતને સમર્પિત કર્યું. જો કે, બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે કે તેઓ સંગીતકાર, તબલાવાદક, સંગીત નિર્માતા હોવાની સાથે સાથે એક ઉત્તમ અભિનેતા પણ હતા. તેણે ઘણી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું. તબલા વાદક શશિ કપૂરની ફિલ્મથી ઈન્ડસ્ટ્રીમાં પદાર્પણ કર્યું હતું.પ્રખ્યાત ઉસ્તાદ તબલા વાદક ઝાકિર હુસૈનને તેમના સોલો આલ્બમ મેકિંગ મ્યુઝિક દ્વારા ભારે લોકપ્રિયતા મળી. આ પછી તેણે એક્ટિંગમાં પણ પોતાની તાકાત બતાવી અને હીટ એન્ડ ડસ્ટ, સાઝ, મંટો, મિસ બીટીઝ ચિલ્ડ્રન સહિત લગભગ 12 ફિલ્મોમાં કામ કર્યું. 1983માં આવેલી ફિલ્મ હીટ એન્ડ ડસ્ટથી તેણે પહેલીવાર અભિનેતા તરીકે ઇન્ડસ્ટ્રીમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. આ ફિલ્મમાં શશિ કપૂરે મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.તે જ સમયે ઝાકિર હુસૈને 1997માં આવેલી ફિલ્મ સાઝમાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. પછી તેણે બીજી ઘણી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું. ઝાકિર હુસૈન 2012માં આવેલી ફિલ્મ ચાલીસ ચૌરાસીમાં પણ જોવા મળ્યો હતો. આ ઉપરાંત તે આ વર્ષે પ્રાઇમ વિડિયો પર રિલીઝ થયેલી દેવ પટેલની મંકી મેનમાં તબલા ઉસ્તાદની ભૂમિકામાં જોવા મળ્યો હતો.
