વાલ્મીકિ જયંતિ: જાણો કેવી રીતે રત્નાકર વાલ્મીકિ બન્યા અને મહાકાવ્ય ‘રામાયણ’ની રચના કરી

મહર્ષિ વાલ્મીકિના જન્મદિવસને મહર્ષિ વાલ્મીકિ જયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મહર્ષિ વાલ્મીકિ હિન્દુ ધર્મના પ્રભાવશાળી વિદ્વાન અને ઋષિ હતા. તેમણે રામાયણની રચના કરી. જે હિંદુ ધર્મના સૌથી મહત્વપૂર્ણ મહાકાવ્યોમાંનું એક છે.આ દિવસે લોકો દેશભરના વાલ્મીકિ મંદિરોમાં રામાયણના ગીતો ગાઈને મહાન કવિનું સન્માન કરે છે.

મહર્ષિ વાલ્મીકિને સમર્પિત સૌથી પ્રસિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક તિરુવનમિયુર, ચેન્નાઈમાં છે. આ 1,300 વર્ષ જૂનું મંદિર એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યાં 24,000 શ્લોકો અને 7 પદો ધરાવતા રામાયણની રચના પછી વાલ્મીકિ સૂતા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે રામે સીતાને દેશનિકાલ કર્યો કારણ કે લોકો તેમની ‘શુદ્ધતા’ પર સવાલ ઉઠાવતા હતા ત્યારે વાલ્મીકિએ તેમને બચાવ્યા અને તેમને આશ્રય આપ્યો.

વાલ્મીકિ જયંતિ 2024: તારીખ અને સમય
હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, વાલ્મીકિ જયંતિ અશ્વિન મહિનાની પૂર્ણિમાની રાત્રે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે તે 17 ઓક્ટોબર (ગુરુવાર) ના રોજ આવે છે. દ્રિક પંચાંગ અનુસાર:

પૂર્ણિમા તિથિનો પ્રારંભ: 16 ઓક્ટોબર, 2024 રાત્રે 08:40 વાગ્યે

પૂર્ણિમા તિથિ સમાપ્ત: 17 ઓક્ટોબર, 2024 સાંજે 04:55 વાગ્યે

વાલ્મીકિ જયંતિ 2024: ઇતિહાસ અને મહત્વ
મહર્ષિ વાલ્મીકિને ‘આદિ કવિ’ પણ કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ સંસ્કૃત ભાષાના પ્રથમ કવિ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, વાલ્મીકિએ તેમના વનવાસ દરમિયાન શ્રી રામ સાથે વાતચીત કરી હતી અને બાદમાં દેવી સીતાને તેમના આશ્રમમાં આશ્રય આપ્યો હતો.

વાલ્મીકિનું પ્રારંભિક જીવન રત્નાકર નામના ડાકુ તરીકે પસાર થયું હતું, જેને નારદ મુનિએ ભગવાન રામના મહાન ભક્તમાં પરિવર્તિત કર્યા હતા. ઘણા વર્ષોના ધ્યાન પછી, એક દૈવી અવાજે તેની તપસ્યાને સફળ જાહેર કરી અને તેને નવું નામ વાલ્મીકી આપ્યું, જેનો અર્થ થાય છે “એક કીડીમાંથી જન્મેલા.”

આ દિવસને પ્રગટ દિવસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વાલ્મીકિ સંપ્રદાયના ભક્તો ઋષિ વાલ્મીકિને ભગવાન તરીકે પૂજે છે. તેઓ ભક્તિમય સ્તોત્રો અને ભજનો ગાતા સરઘસ કે સરઘસ કાઢે છે. તેઓ ગરીબોને ભોજન કરાવે છે અને દીવા પ્રગટાવે છે.